Beskidzkie pluszcze

2016-11-08 14:07

Pluszcz to niewielki ptak zamieszkujący tereny w pobliżu bystrych strumieni. Do przeżycia niezbędne mu są czyste, rwące potoki, w których znajduje pożywienie. To jedyne ptaki śpiewające, które potrafią nurkować! Inicjatywa lokalna Klubu Gaja „Pluszcze nad potokami Beskidu Śląskiego” powstała, by chronić ten niezwykły gatunek.

Bystre górskie strumienie i rzeki, zwykle z urwistymi, zalesionymi brzegami, zimną, czystą wodą oraz najlepiej kamienistym podłożem to ulubione miejsca żerowania pluszcza. Posiłkiem tego małego ptaka są głównie wodne owady i ich larwy, drobne skorupiaki, czasem małe ryby i wodne mięczaki, po które pluszcze potrafią nurkować nawet do 1,5 metra pod wodę. Nie jest to jednak jedynie gatunek górski – na nizinach pojawia się na obszarach, gdzie występują strumyki i małe rzeczki o bystrym nurcie. Pojawia się głównie w miejscowościach, gdzie znajdują się mosty, pod którymi może założyć gniazdo. W zimie pozostaje tam, gdzie potoki nie zamarzają. Liczebność pluszcza jest niewielka ponad 1000 par.

Lokalna inicjatywa „Pluszcze nad potokami Beskidu Śląskiego” Klubu Gaja zakładała budowę i zawieszenie w odpowiednich miejscach 60 skrzynek lęgowych dla tych ptaków nad potokami Beskidu Śląskiego. Budki lęgowe zamontowane zostały w sierpniu 2015 r. Część z nich zamontowane zostało wspólnie z osadzonymi w Areszcie Śledczym w Bielsku-Białej. Osadzeni wcześniej spotkali się  z ekspertami, którzy wytłumaczyli jak składać budki lęgowe oraz podzielili się wiedzą dotyczącą pluszcza – chronionego gatunku ptaka. Po spotkaniu aresztanci samodzielnie składali budki rozmawiając z ekspertami.

W październiku 2016 r. skrzynki zostały skontrolowane przez ornitologów oraz wyczyszczone. Część z nich została skontrolowana wspólnie z osadzonymi w Areszcie Śledczym w Bielsku-Białej. Wyniki kontroli wskazują, że już w pierwszym roku po ich montażu duża część budek lęgowych została zajęta przez pluszcze, co wskazuje, że ptak ten nie ma odpowiedniej ilości naturalnych miejsc gdzie może gniazda zakładać. Zatem montaż  60 skrzynek lęgowych okazał się być bardzo pomocny dla tego osobliwego mieszkańca górskich potoków. Drugim gościem w budkach lęgowych okazała się pliszka górska, która z budek również chętnie korzysta. Budki te będą teraz przez Klub Gaja co rocznie monitorowane.

Lokalna inicjatywa „Pluszcze nad potokami Beskidu Śląskiego” realizowana jest w ramach przedsięwzięcia Klubu Gaja „Zaadoptuj rzekę” finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Została przeprowadzona we współpracy z Nadleśnictwem Bielsko, Urzędem Miasta Bielska – Białej, Starostwem Powiatowym w Bielsku-Białej oraz Aresztem Śledczym w Bielsku-Białej.